Ik heb een interview gehouden met mijn eigen opa van mijn vaders kant. Hij was veertien toen de oorlog uitbrak en is inmiddels 90 jaar oud. Op deze foto staan mijn opa en oma op hun trouwdag.
Je bent opgegroeid in een oorlogssituatie de tweedewereldoorlog, hoe was het om zo op te groeien? Wel goed. In ieder geval niet slecht. In het westen van Nederland was het veel slechter.
Heb je tijden gehad waarin je bang was? En hoe ging je daar mee om? Ik heb me nooit bang gevoeld. Ik heb wel ondergedoken gezeten in 1944 bij mijn grootmoeder in Apeldoorn.
Hoe ging je daar mee om? Het was soms heel spannend, want dan liepen er Duitsers langs het huisje en moesten we muisstil zijn.
Wat heeft het leven in oorlog je gebracht als mens? Het bewustzijn van de waarde van spullen je was dankbaar voor alles wat je had. De Duitsers gaven bonnen aan iedereen en daar kon je eten van kopen. Mensen mochten maar een maximale hoeveelheid van eten. Nu gooi ik nog steeds weinig weg en ben ik erg zuinig.
Welk moment is je voor altijd bij gebleven? Eigenlijk de hele oorlog. Ik kreeg tijdens het onderduiken een klap van een Duitser in mijn gezicht. Een raket was neergestort in het bos en ik ging er naartoe om te kijken, maar een Duitser zag dat en gaf toen een klap in mijn gezicht. Ik liep weg en toen riep hij: HERKOMMEN!! Toen ik terug ging kreeg ik weer klappen.
Zijn er ook momenten die je mist? Zo ja, welke momenten? Nee geen één moment, misschien de saamhorigheid in de familie.
Hadden jullie in de familie altijd genoeg geld om in je basis behoeftes te voorzien? Ja eigenlijk altijd wel.
Wat deden je ouders dan voor werk? Mijn vader werkte in een fabriek, daar heb ik ook nog gewerkt. Mijn moeder werkte niet en is op 45e jarige leeftijd overleden net voor de bevrijding, ze was ziek.
Heb je er last van gehad om in een oorlogssituatie te leven? Nee ik heb er geen last van gehad. Ik ben er wel achter gekomen dat niet iedereen te vertrouwen was die ik eerst wel vertrouwde.
Ben je veel belangrijke personen uit je leven verloren tijdens de oorlog? Ja een hele goeie vriend van mij is doodgeschoten en een andere vriend is doodgeschoten in Indonesië.
Heb je nog vrienden uit die tijd over gehouden die nu nog leven? Nog een persoon, maar die heb ik een half jaar niet meer gezien. Hij is nu ook negentig en ik ken hem al vanaf mijn zesde.
Kon je normaal naar school gaan tijdens de oorlog? Ja, ik kwam gelukkig altijd veilig op school aan. Ik heb alleen het lagere onderwijs gedaan klas 1 t/m 8. Wat ik nog weet is dat we altijd liedjes gingen zingen in de klas. Je kon de kinderen horen zingen als je langs de school liep.
Er was in de tweedewereldoorlog arbeidsdienst heb je daaraan meegedaan? Ik heb alleen het opleidingstraject 6 weken meegedaan en daarna ben ik gevlucht en heb ik ondergedoken gezeten bij mij grootmoeder van oktober 1944 tot aan de bevrijding in april.
Denk je dat er ooit nog oorlog uit zal breken en waarom wel/niet? Ik ben er wel bang voor, maar man tegen man zoals de tachtig jarige oorlog komt niet meer voor. Wat nu in Syrië allemaal gebeurd zie je in Nederland ook niet zomaar gebeuren.
